مراحل تصفیه فاضلاب در پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی:
در پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی جهت ازبینبردن آلودگیهای مختلف از فرایندهای فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی بهره میبرند. چنین سیستمهای تصفیه فاضلابی که ابعاد کوچک دارند برای فضاهای کوچک و جمعیتهای متوسط کاربرد دارند.
هدف اصلی استفاده از سیستمهای تصفیه فاضلاب این است که پسابهای تصفیه شده را برای استفادهٔ مجدد آماده کنند و یا پسابی که به محیطزیست برگردانده میشود را با تصفیهٔ مناسب بیخطر سازند.
دستگاه تصفیه فاضلاب شامل آشغالگیر، فیلتراسیون و تصفیهٔ بیولوژیکی میباشد که با استفاده از ضدعفونیکردن توسط کلر، اشعه ماورا بنفش و یا ازن میتوان فرایند تصفیه را کامل کرد.
به طور کلی در پکیج تصفیه فاضلاب، فرآیند تصفیه از 3 مرحله تشکیل شده است: تصفیه اولیه، ثانویه و مرحله نهایی.
تصفیه اولیه
مرحلهٔ تصفیه اولیه قبل از اینکه تصفیهٔ بیولوژیکی انجام شود، صورت میگیرد. در مرحلهٔ تصفیهٔ اولیه تنها موادی که شناور هستند و یا تهنشین میشوند از بین میروند. این مرحله از تصفیه از آشغالگیر، دانه گیر و چربیگیر تشکیل شده است و قابلیت حذف روغن، شن ماسه، مواد پلاستیکی و … را دارد و این مواد از زلالساز ابتدایی حذف میگردند.
پس از آن، لجن اولیه برای تخلیه پمپاژ میگردد. در این مرحله در حدود 70 درصد مواد جامد و معلق از فاضلاب حذف میگردند اما همچنان این فاضلاب قابلاستفادهٔ مجدد نمیباشد و به تصفیهٔ بیشتری نیاز دارد. پسابی که در این مرحله تصفیه شد از مخزن اولیه به سمت سیستم تصفیهٔ ثانویه انتقال پیدا میکند.
تصفیه ثانویه
در تصفیهٔ ثانویه هوادهی و تصفیه بیولوژیکی صورت میگیرد که این فرایند با نام لجن فعال هم شناخته میشود. زمانی که هوا به سمت مخزنهای هوادهی هدایت میگردد، این هوا با پساب ترکیب میشود و این عمل باعث افزایش رشد میکروارگانیسمها میشود و بدین ترتیب تجزیهٔ مواد آلی آغاز میگردد.
پسابی که هوادهی شده است به درون مخزن تهنشینی که به آن زلالساز ثانویه میگویند، ریخته میشود. در زلالساز ثانویه جامداتی که سنگین هستند تهنشین میشوند و این جامدات با نام لجن ثانویه شناخته میشوند.
کمی از این لجن ثانویه مجدداً به مخزن هوادهی ارسال میشود و مابقی آن به لجن اولیه جهت پردازش بیشتر اضافه میشود. تصفیهٔ ثانویه حدود 80 تا 90 درصد از BOD را از بین میبرد.
تصفیه سوم
اکثر سیستمهای پکیج تصفیه فاضلاب، تصفیه قسمت سوم ندارند. اما برای استفادهٔ مجدد از فاضلاب تصفیه سوم لازم است.
این مرحله از تصفیه را تصفیهٔ پیشرفته نیز مینامند و این تصفیه میتواند فیزیکی، شیمیایی و یا بیولوژیکی باشد و این مرحله بهمنظور ازبینبردن آلایندههایی که در تصفیه اولیه و ثانویه حذف نشدهاند به کار میرود.
این بخش از تصفیه را مرحلهٔ گندزدایی نیز مینامند و در این مرحله با کلر، ازن یا اشعه ماورا بنفش عملیات ضدعفونیکردن انجام میشود.
فرایندهای مورداستفاده در پکیجهای تصفیه فاضلاب بهداشتی
-
فرایند هوادهی گسترده (EAAS)
از جمله روشهای رایج و متداول در پکیجهای تصفیه فاضلاب بهداشتی استفاده از فرایند لجن فعال هوادهی گسترده یا همان EAAS است. محفظه هوادهی یکی از بخشهای حائز اهمیت در سیستم تصفیه ثانویه میباشد و حدود 90 درصد از فرایند تصفیه در آن انجام میشود.
این فرایند مطابق با این دستورالعمل که فاضلابهای خانگی و بهداشتی که پساب شستوشو و نظافت تولید میکنند و بهصورت معمول قابل تجزیه هستند، عمل میکند. به بیان واضحتر اینکه میکروارگانیسمهای هوازی میتوانند با کمک اکسیژن هوا، از مواد آلی تغذیه کنند. در طبیعت، چنانچه پساب بدون اینکه تصفیه بشود در جایی تخلیه گردد، باکتریهای موجود در آن، پساب را تجزیه کرده و سطح اکسیژن محلول را به حدی میرسانند که امکان زندگی تمامی آبزیان در آنجا از بین برود.
در یک سیستم تصفیه دارای هوادهی گسترده، هوا پخش میشود و با فاضلاب ورودی باکتریها تولید میشوند و این باکتریها در محل زندگی مردم تغذیه میشوند. درون مخزن هوادهی، باکتریها فاضلاب را تجزیه میکنند تا لجن معلق تولید کنند. مایعی که در محفظهٔ هوادهی تولید میشود رنگی قهوهای دارد و این رنگ بستگی به انواع مختلف ضایعات دارد و ممکن است متفاوت باشد.
محفظهٔ تصفیه بعد از محفظهٔ هوادهی قرار دارد و کلیهٔ میکروارگانیسمهایی که در محفظهٔ هوادهی رشد کردهاند در آنجا تهنشین میشوند. این عمل منجر به تشکیل لجن میگردد. قسمت اعظمی از این میکروارگانیسمها در قسمت کف محفظه جای میگیرند و پس از آن به بخش هوادهی پمپ میشوند.
مایع روشنی که در قسمت بالای محفظهٔ تهنشینی قرار دارد، در حدود 90 درصد تصفیه شده و به فیلتر شنی یا دوزینگ پمپ فرستاده میشود تا تصفیهٔ کاملتر یعنی در حدود 95 درصد روی آن انجام پذیرد.
-
روش لجن فعال رشد چسبیده با بستر ثابت (IFAS)
روش انجام کار در این نوع از طراحی پکیج با هوادهی گسترده یکسان میباشد، تنها با این تفاوت که برای اینکه حجم مخازن را کاهش دهند از پکینگ مدیای ثابت در مخازن هوادهی بهره میبرند. بهکاربردن این پکینگ مدیا علاوه بر اینکه حجم را کاهش میدهد، کلیهٔ هزینههای مربوط به ساخت را نیز کاهش میدهد.
از دیگر مزایای این روش کاهش فرار لجن از مخزن هوادهی و افزایش بازده در برابر مواد سمی میباشد.
-
روش لجن فعال رشد چسبیده با بستر معلق (EAAS)
در این روش همانند روش قبلی از پکینگ مدیا در حوض هوادهی استفاده میکنند. اما در این روش از مدیای معلق با سطح بیشتر از 500 مترمکعب در مترمربع استفاده میکنند تا سطح تماس لجن فعال با فاضلاب افزایش پیدا کند و بازده بالاتر برود.
نکتهای که در این روش بسیار حائز اهمیت میباشد افزایش فرایند نیتریفیکاسیون و کاهش رایزینگ در حوض تهنشینی میباشد که باعث افزایش بازده تصفیه میشود.
-
روش ترکیبی بیهوازی – انوکسیک – هوازی:
این روش کاملاً مطابق با استاندارد خروجی آبیاری کشاورزی و فضای سبز سازمان حفاظت از محیطزیست و سازمان بهداشت در ایران است.
وقتیکه هدف تخلیهٔ فاضلاب آبهای سطحی و چاهها باشد و بخواهیم فسفات و نیترات موجود در فاضلابها را حذف کرده تا از مرگومیر آبزیان موجود در آبهای سطحی جلوگیری شود، منابع آب زیرزمینی آلوده نشوند و اکوسیستم به دلیل رشد جلبکها تغییر نکند، استفاده از این روش در پکیجهای تصفیهٔ فاضلاب توصیه میشود.
-
روش اصلاح شده لادزاک – اتینگر با حذف نیترات (MLE)
در این روش از بخش غیرهوازی قبل از بخش هوادهی و بازگشت داخلی فاضلاب از بخش هوادهی استفاده میشود تا به وسیلهٔ این فرایند میزان زیادی از نیترات در فاضلاب خروجی کاهش پیدا کند.
این روش بسیار موردتوجه قرار گرفته است چرا که چنانچه میزان غلظت نیترات بیش از 50 میلیگرم در لیتر باشد برای نوزادان و زنان باردار و سالمندان خطراتی در پی دارد.
-
روش بیولوژیکی با رآکتور ممبران (MBR)
با ورود ممبران به صنعت تصفیه آب و فاضلاب و پیشرفت روزافزون تکنولوژی، روشهای جدیدتری برای پکیجهای تصفیه فاضلاب کشف شده است.
این روش پرهزینه اما بسیار دقیق میباشد زیرا قیمت ممبران های اولترا فیلتر سرامیکی بالا میباشد و درصورتیکه استاندارد خروجی سختگیرانه با راندمان حذف بیش از 99 درصد را مدنظر داشته باشید، کارشناسان سیستم تصفیه فاضلاب بهداشتی از این روش استفاده میکنند.
قیمت پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی
با توجه به شرایط اقتصادی کنونی، تعیین یک قیمت مناسب و مدیریت برای کاهش هزینه های اضافی برای اجرای پروژه های تصفیه فاضلاب امری بدیهی می باشد. از جمله عوامل موثر در قیمت پکیج تصفیه فاضلاب عبارتند از:
-
کیفیت فاضلاب ورودی:
فاضلابی که در هر یک از بخش های تولیدی به وجود می آید از نظر کیفیت با یکدیگر متفاوت می باشند و همین تفاوت منجر به این می شود که فرآیند تصفیه ی آن ها نیز با هم متفاوت باشد و این متفاوت بودن راهکارهای تصفیه فاضلاب است که مبلغ تمام شده برای ساخت یک پکیج تصفیه فاضلاب را تعیین می کند.
-
کمیت فاضلاب:
ابعاد واحدهای تصفیه ارتباط مستقیم با میزان فاضلاب تولیدی در هر واحد دارد و همین موضوع در کاهش یا افزایش قیمت پکیج تصفیه فاضلاب بسیار موثر می باشد.
-
متریال مورد استفاده برای ساخت واحدها:
برای ساخت واحدهای مختلف در پکیج تصفیه فاضلاب با توجه به میزان فاضلاب ورودی و اینکه مکان احداث تصفیه خانه کجا باشد واینکه هر یک از این واحدها می توانند از جنس بتنی، فلزی و یا پلاستیکی باشند، تمامی این عوامل منجر به این می شود که قیمت ها متفاوت باشد.
به صورت معمول، برای تصفیه خانه هایی که ظرفیت شان کمتر از 500 متر مکعب در یک شبانه روز باشد از جنس فلزی و یا پلاستیکی استفاده می کنند، ولی در مواردی که ظرفیت تصفیه خانه ها بیشتر باشد از متریال بتنی استفاده می کنند.
هزینه ی احداث تصفیه خانه هایی از جنس بتن در مقایسه با سایر متریال ها قیمت پایین تری دارد. عیب جنس بتن این است که هم زمان ساختش طولانی تر است و هم امکان انتقال در این روش وجود ندارد. بنابراین توصیه می شود که برای تصفیه خانه هایی با ظرفیت پایین از متریال بتنی استفاده نشود.
-
روش تصفیه:
همان طور که می دانید برای تصفیه ی فاضلاب روش های مختلفی وجود دارد و اینکه هر روش متریال و شیوه ی ساخت متفاوتی هم دارد. به همین دلیل افراد سعی میکنند برای احداث تصفیه خانه روشی را انتخاب کنند که کمترین هزینه را داشته باشد.
-
استاندارد خروجی فاضلاب تصفیه شده:
پساب هایی که توسط پکیج های تصفیه فاضلاب تصفیه می شوند از نظر کیفیت متفاوت هستند واینکه برای چه کاری مورد استفاده قرار می گیرند حائز اهمیت می باشد. برای مثال اگر پساب خروجی برای استفاده ی دوباره در همان واحد تولیدی در نظر گرفته بشود باید با حساسیت بالا تصفیه شود و همین کار می تواند هزینه های اولیه طراحی را افزایش دهد.
-
تجهیزات جانبی تصفیه خانه:
به صورت معمول در تصفیه خانه های فاضلاب برای اینکه فرآیند هر یک از واحدها را کامل کنند از تجهیزات الکترومکانیکال استفاده می کنند که درهزینه های احداث تصفیه خانه موثر می باشد و اینکه هرکدام از تجهیزات از چه مارکی انتخاب شوند نیز در تعیین قیمت ها تاثیر می گذارد.
سخن آخر اینکه قیمت پکیج تصفیه فاضلاب به عوامل و شرایط و نیازهای افراد بستگی دارد. بنابراین ضروری است که قبل از تصمیم گیری با کارشناسان صحبت کنید تا اطلاعات لازم را در اختیارتان قرار بدهند.
واحدهای تشکیل دهنده پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی
-
آشغالگیر
این واحد با نام زباله گیر نیز شناخته میشود. آشغال گیر کلیه ی زباله ها و موادسنگین را جمع آوری می کند و اجازه ی ورود چربی و روغن را به درون سیستم نمی دهد. پساب حاصل از مواد غذایی به یک چربی گیر نیز نیاز دارد که قبل از آشغال گیر قرار بگیرد.
در برخی از سیستم های بزرگ، بخشی به نام کمینوتور را در ابتدای سیستم نصب می کنند و این کمینوتور به جای آشغال گیر عمل می کند. آشغال گیرها عموما از جنس استنلس استیل می باشند.
-
ایستگاه پمپاژ
ایستگاههای پمپاژ از دو عدد پمپ مستغرق و یک مخزن از جنس پلیاتیلن تشکیل شدهاند که این مخازن دوجداره هستند و ساخت کشور آلمان میباشند. برای کم کردن موجهای جریان و نقطهٔ اوج جریان از مخزنهای تخلیه استفاده میکنند.
عملکرد سیستم های هوادهی گسترده به صورتی است که چنانچه جریان ثابت و کم باشد نسبت به زمانی که اختلاف جریان زیاد است بهتر کار می کنند. مخزن های یکسان سازی، جریان پساب موجود را به سمت مخزن هوادهی پمپاژ می کنند و این کار باعث تنظیم جریان رو به جلو می شود که به واسطه ی یک جعبه ی کنترل جریان و یا یک دریچه صورت می گیرد.
-
پکیج فلزی
جنس بدنهٔ این پکیج ورق ST37 با پوشش اپوکسی میباشد که ضخامت دیوارهٔ آن 6 میلیمتر و کف آن 8 میلیمتر است.
شاسی این مخزن از جنس کربن استیل با پوشش اپوکسی میباشد. پکیج فلزی از واحدهای هوادهی، زلال سازی، کلرزنی و ذخیره لجن تشکیل شده است. تمامی سطوحی که با فاضلاب در تماس هستند، بعد از اینکه زنگزدایی شدند با سه لایه رنگ اپوکسی با ضخامت 250 تا 400 میکرون کاور می شوند.
پوشش خارجی این پکیج فلزی از یک لایه زینک ریچ، یک لایه اپوکسی و یک لایه پلی یورتان تشکیل شده است.
-
سیستم تولید و پخش هوا
این سیستم از دو عدد بلوئر به همراه تعدادی دیفیوزر تشکیل شده است. تمامی لولهکشیها در این سیستم گالوانیزه هستند. برای انتقال مستقیم لجن فعال به مخزن و ذخیرهٔ آن، مخزنهای زبالههای لجن تعبیه شده است.
در کلیهٔ سیستمهای تصفیه فاضلاب با هوادهی گسترده، دفع دورهای لجن ضروری میباشد. این بازهٔ زمانی تحت تأثیر عواملی مانند نرخ جریان، زمان ذخیره شده، قدرت فاضلاب و … متغیر میباشند.
-
پکیج کلرزنی
این پکیج از مخزن آمادهسازی محلول دارای شاسی استقرار، الکتروموتور و میکسر و دوزینگ پمپ تشکیل شده است. از کلر بهعنوان یک مادهٔ ضدعفونیکننده استفاده می کنند.
-
تابلو برق پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی
وظیفهٔ تابلو برق این است که بهصورت تمام اتوماتیک کلیهٔ تجهیزات را کنترل کند.
تقسیم بندی پکیج تصفیه فاضلاب
- ثابت
- پرتابل
فرآیند کار عموما در هر دو مدل یکسان است ، لیکن اگر برای انجام این فرایند ها از سازه های ثابت مثل استخر های بتنی استفاده شود اندکی هزینه تمام شده کمتر خواهد بود و اگر این امکان نباشد از سازه های فلزی ، فایبر گلاس و یا پلی اتیلنی بصورت پرتابل استفاده خواهد شد.
تمامی فرآیندهای تصفیه فاضلاب را در مقیاس های کوچک بین 5 مترمکعب بر شبانه روز تا 1500 مترمکعب بر شبانه روز میتوان بصورت پکیج پرتابل قابل حمل اجرا کرد.
مزیت پکیج تصفیه فاضلاب پرتابل
– پرتابل بودن و قابلیت جابجایی
– اجرای سریع و آسان
– یکپارچه بودن واحدها
– مدولار بودن سیستم
– راهبری و بهره برداری آسان
– قابلیت افزایش ظرفیت ( در برخی موارد )
عموما پکیج های تصفیه فاضلاب با فرآیند هوادهی گسترده اجرا می شوند که تاسیسات هضم نوترینت را نداشته و از واحدهای تثبیت لجن مکانیکی استفاده می شود.اغلب در فرآیند هوادهی ممتد با زمان ماند هوادهی 18 ساعت ، فاضلاب هوادهی می شود و واحد هوادهی از نوع عمقی می باشد.
با دیفیوزرهای حباب ریز،مقدار هوای مورد نیاز توسط کارشناس اب و فاضلاب طبق محاسبات پیشرفته صورت گرفته و تعیین شده و بر اساس آن بلوئر و تجهیزات هوادهی مربوطه تعیین و انتخاب می شود .
در بیشتر موارد از بلوئرهای روتس یا ساید چنل استفاده می گردد.